Εγκύκλιος 11 [Προτρεπτική Ιερέων Σαρακοστής 2020]

Σεβαστοί Πατέρες, (Σεβαστές Γερόντισσες),

Ἐάν πάντοτε καλούμαστε τίμια καί εὐσυνείδητα νά ἐπιτελοῦμε τά καθήκοντά μας, ὡς Ποιμένες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, πολύ περισσότερο ἰσχύει αὐτό γιά τήν περίοδο τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς.

Καί ὅπως οἱ διδάσκαλοι καί οἱ προπονητές στούς διάφορους ἀγῶνες προπονοῦν τούς νέους στά ποικίλα ἀγωνίσματα, ἔτσι καί ἐμεῖς πρέπει νά «προπονοῦμε» τούς Χριστιανούς μας, τά πνευματικά μας παιδιά, στά πνευματικά ἀγωνίσματα, ἰδιαίτερα στό στάδιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Καί γιά νά τό πετύχουμε αὐτό, ὀφείλουμε νά μάθουμε τήν τέχνη τῆς ποιμαντικῆς, πού εἶναι τέχνη τεχνῶν καί ἐπιστήμη ἐπιστημῶν. Ὀφείλουμε νά γίνουμε πρῶτα ἐμεῖς ἄνθρωποι ἀρετῆς, γιά νά διδάξουμε τήν ἀρετή στούς ἄλλους.

Στόχος μας ἡ προσωπική μας κάθαρση, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωση. Αὐτή ἡ μέθοδος θεραπείας τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἰσχύει γιά ὅλους, κατά τήν ἔκφραση τοῦ ἴδιου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ : «ἅ δέ λέγω ὑμῖν, πᾶσι λέγω· γρηγηρεῖτε»[1]. Μοναχοί, Κληρικοί καί λαϊκοί, ὅλοι μας ἀγωνιζόμαστε «τόν ἀγῶνα τόν καλόν».

Στολισμένοι μέ τήν ταπείνωση, πού χαριτώνει τόν ἄνθρωπο,

μέ τήν ὑπακοή στήν Ἐκκλησία, πού μᾶς δίνει φτερά νά πετάξουμε στόν οὐρανό,

μέ τήν προσευχή, πού μᾶς ἐνώνει μέ τόν Θεό,

μέ τή νηστεία, πού μᾶς καθιστᾶ ἐπίγειους ἀγγέλους καί οὐράνιους ἀνθρώπους, θά κληθοῦμε νά δώσουμε καί πάλι ἐξετάσεις στήν εὐλογημένη αὐτή περίοδο.

Μέ αὐτές τίς σκέψεις βγαλμένες μέσα ἀπό τήν καρδιά μου, σᾶς παρακαλῶ καί σᾶς προτρέπω στά κάτωθι:

1. Νά προσευχόμαστε συχνά πυκνά. Σᾶς παρακαλῶ, χρησιμοποιεῖτε τίς προσευχές τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως αὐτές περιγράφονται στά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας: τήν πρωινή προσευχή, τήν προσευχή πρίν καί μετά τό φαγητό, τόν Ἑσπερινό, τό Ἀπόδειπνο, τούς Χαιρετισμούς τῆς Παναγίας καί τήν Παράκληση πρός τήν Θεοτόκο. Ἡ μονολόγιστη εὐχή τοῦ Χριστοῦ, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», νά μήν λείπει ἀπό τά χείλη καί τήν καρδιά μας.

Στό σπίτι μας, τό Εἰκονοστάσι, ἡ κανδήλα, τό θυμίαμα, τό κερί, τά βιβλία θά μᾶς βοηθήσουν νά βροῦμε τόν ἑαυτό μας. Θά δώσουμε λόγο στόν Θεό, ἀργά ἤ γρήγορα, γιά ὅλα αὐτά.

2. Νά φροντίζουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι προσωπικά γιά τήν μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Τώρα, τήν περίοδο τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, θά πρέπει νά μελετήσουμε ὁλόκληρη τήν Καινή Διαθήκη. Εἶναι ἀνεπίτρεπτο νά κάνουμε λάθη στήν ἀνάγνωση τῶν Εὐαγγελικῶν Περικοπῶν.
3. Νά φροντίζουμε γιά τήν τακτική, καθημερινή τέλεση τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν τοῦ Ὄρθρου, τῶν Ὡρῶν, τοῦ Ἑσπερινοῦ καί τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου (καθημερινά), καθώς καί τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας μας (κάθε Παρασκευή βράδυ). Τό Μέγα Ἀπόδειπνο, κατά τήν πρώτη ἑβδομάδα, ψάλλεται μέ τό καθορισμένο τμῆμα τοῦ Μεγάλου Κανόνος, τίς δέ ὑπόλοιπες ἑβδομάδες μέ τόν Κανόνα τοῦ Θεοτοκαρίου τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδος.
4. Σέ ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς νά τελεῖται ἡ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία δύο φορές τήν ἑβδομάδα, Τετάρτη καί Παρασκευή, στά μεγάλα χωριά, ἤ ὁπωσδήποτε μία φορά τήν ἑβδομάδα (κατά προτίμηση Τετάρτη) στά μικρά χωριά. Ὑπενθυμίζουμε ὅτι γιά τήν τέλεση τῆς Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε κατά τήν Θεία Λειτουργία τῆς προηγούμενης Κυριακῆς νά βγάζουμε ἕναν ἤ δύο Ἀμνούς ἐπιπλέον (ἀνάλογα μέ τίς Προηγιασμένες Θεῖες Λειτουργίες πού θά τελέσουμε), ὁ Ὁποῖος (Ἀμνός) πρέπει νά φυλάσσεται σέ κατάλληλο Ἀρτοφόριο, τό ὁποῖο θά τοποθετεῖται ἐπί τῆς Ἁγίας Τραπέζης καί δίπλα του θά καίει ἀκοίμητο καντήλι. Ὁ Ἅγιος Ἄρτος δέν μεταφέρεται ἀπό ἕνα Ναό σέ ἄλλο Ναό γιά τήν τέλεση τῆς Ἀκολουθίας τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Ἐάν ὑπάρχουν Πατέρες πού δέν δύνανται ἤ δέν γνωρίζουν νά τελέσουν τήν Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, νά ἐνημερώσουν ἐγκαίρως τήν Ἱερά Μητρόπολη.

5. Ὅταν ὁ Ἐπίσκοπός σας θά ἐπισκεφθεῖ τήν Ἐνορία σας, θά πρέπει νά ἐνημερώσετε ὅλους τούς Ἐνορίτες σας, καθώς καί τό σχολεῖο (ἐάν πρόκειται γιά Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία) καί νά προετοιμάσετε κατάλληλα τά παιδιά καί τούς Χριστιανούς σας γιά νά κοινωνήσουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, ὅπως ἐπίσης καί γιά τήν Ἀκολουθία τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου. Ὁ Ἐπίσκοπος θά φέρει μαζί του Ἱερό Λείψανο τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός Νεκταρίου Ἐπισκόπου Πενταπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ (ἀφοῦ φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια ἀπό τήν ὁσία κοίμησή του: 1920-2020) πρός προσκύνηση, ἐνῶ μετά τό πέρας τῆς Ἀκολουθίας θά μοιράζονται στό ἐκκλησίασμα Ἱερές Εἰκόνες τοῦ Ἁγίου ὡς εὐλογία.
6. Νά προσέξουμε ἰδιαίτερα τό θέμα τῆς Νηστείας. Πρῶτα πρέπει νά νηστεύουμε ἐμεῖς καί νά ἀγωνιζόμαστε, γιά νά παραδειγματίζονται καί οἱ πιστοί μας. Νά προσέξουμε νά μήν καταλύουμε τήν νηστεία μας χωρίς σοβαρό λόγο ὑγείας καί μάλιστα σέ δημόσιους χώρους (καφενεῖα-ταβέρνες) καί νά γινόμαστε, ἔτσι, πρόξενοι σκανδαλισμοῦ τῶν ἀδελφῶν μας. Θά δώσουμε φρικτό λόγο στόν Θεό.
7. Νά συμμετέχουμε ὅλοι στούς Κατανυκτικούς Ἑσπερινούς τῆς Κυριακῆς πού, κατά τό πρόγραμμα, θά τελοῦνται στήν πόλη τῆς Σιατίστης καί νά προτρέπουμε κάθε Κυριακή τούς Χριστιανούς μας νά τούς παρακολουθοῦν. Πολλή πνευματική ὠφέλεια θά ἀποκτήσουμε ὅλοι καί ὁ ἀγῶνας μας θά ἐνισχυθεῖ.
8. Νά ὑπενθυμίζουμε στούς Χριστιανούς μας τό καθῆκον τῆς συμμετοχῆς στό Μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, ἀφοῦ πρῶτοι ἐμεῖς προσέλθουμε σέ αὐτό, γιά νά ἀποθέσουμε τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μας στόν Πνευματικό καί νά πλησιάσουμε ὅσο γίνεται πιό καθαροί τό Ἱερό Θυσιαστήριο.

Δέν νομίζω νά ὑπάρχουν Ἱερεῖς πού δέν ἐξομολογήθηκαν ποτέ!  Αὐτό θά ἀποτελοῦσε φοβερό ἁμάρτημα, καταφρόνηση τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου καί βλασφημία τῆς Θείας Χάριτος. Ἐάν ὑπάρχει τέτοια περίπτωση, προτρέπω μέ ἀγωνία ψυχῆς, νά βρεῖτε ἄμεσα Πνευματικό Πατέρα καί νά ἐξομολογηθεῖτε τό συντομότερο. Εἶναι φοβερό νά ἁγιάζουμε μέ τά Ἱερά Μυστήρια τούς πιστούς μας καί ἐμεῖς οἱ Ἱερεῖς νά μένουμε ἄνευ ἁγιασμοῦ.

9. Θά πρέπει, ἀκόμη, νά προτρέπουμε τούς Χριστιανούς μας νά συμμε-τέχουν συχνά στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας (πού εἶναι τό «ἀντίδοτον τοῦ μή ἀποθανεῖν»), ἀφοῦ προηγουμένως τούς προτρέψουμε γιά τήν συμμετοχή τους στό Μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.
10. Νά ἀνακοινώνετε κάθε Κυριακή στό Ἐκκλησίασμα τό πρόγραμμα τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν καί ὁμιλιῶν τῆς Μητροπόλεως, ὥστε νά τό γνωρίζουν οἱ Χριστιανοί, προκειμένου νά τίς παρακολουθοῦν.
11. Θερμότατα παρακαλῶ νά φροντίσετε γιά τήν ἔγκαιρη πρόσκληση τοῦ Πνευματικοῦ (ἐάν οἱ ἴδιοι δέν ἐξομολογεῖτε) γιά τήν Ἐξομολόγηση τῶν Χριστιανῶν, παρέχοντες κάθε διευκόλυνση στόν Πνευματικό πού θά ἐπισκεφθεῖ τήν Ἐνορία σας.
12. Ἐπίσης, νά φροντίσετε γιά τήν κάλυψη τῶν λατρευτικῶν ἀναγκῶν στίς Ἐνορίες ἐκεῖνες πού στεροῦνται Ἱερέως καί ἔχουν ἀναλάβει τήν φροντίδα αὐτή ὁρισμένοι ἀπό σᾶς. Εἶναι ἀνεπίτρεπτο νά ἀφήνουμε αὐτούς τούς ἀνθρώπους, ἔστω καί λίγους, χωρίς νά τελέσουμε τά Ἱερά Μυστήρια καί τίς ὑπόλοιπες Ἀκολουθίες.
13. Σέ ὅλες τίς μεγάλες Ἐνορίες, θά παρακαλοῦσα πολύ, νά τελεσθεῖ τουλάχιστον μία Ἱερά Ἀγρυπνία, Παρασκευή πρός Σάββατο, στήν ὁποία θά συμμετάσχουν οἱ ὅμοροι πρός τήν Ἐνορία Κληρικοί, καθώς ἐπίσης καί οἱ Χριστιανοί μας, τούς ὁποίους καί θά πρέπει νά προετοιμάσουμε νά κοινωνήσουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.
14. Ἄφησα τελευταῖο τό πιό σπουδαῖο. Ἄν καί, πάντοτε ἦταν ἡ ὥρα τῆς Ἐκκλησίας, ἰδιαιτέρως ὅμως τήν ἐποχή αὐτή, μέ τήν τραγωδία πού βιώνει ὁ τόπος μας, εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν ὥρα τῆς Ἐκκλησίας!

Σταθεῖτε κοντά στόν λαό μας θεραπευτικά, παρακλητικά, ἐνισχυτικά, οἰκονομικά.

Στηρίξτε τον, βοηθεῖστε τον. Θυσιασθεῖτε γι’ αὐτόν τόν λαό.

Αὐτό εἶναι τό ἔργο τοῦ καλοῦ ποιμένος: νά θυσιάζεται γιά τό ποίμνιό του. Ὁ μισθός σας θά εἶναι πολύς καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἀκόμη μεγαλύτερη.

Μέ αὐτές τίς σκέψεις σᾶς ἀσπάζομαι ὅλους ἀδελφικά. Σᾶς ζητῶ συγγνώμη, ἐάν ἀθέλητα σᾶς ἐπίκρανα, καί σᾶς εὔχομαι

Καλή Τεσσαρακοστή καί Καλό Πάσχα!

Εὐχέτης ὑπέρ ὑμῶν πρός Κύριον

Ο   Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ   Σ Α Σ

Ο  ΣΙΣΑΝΙΟΥ  ΚΑΙ  ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

[1] Μαρκ. 13,37