Εγκύκλιος 47 [Θεοφάνεια 2023]

«Φῶς ἐκ φωτός ἔλαμψεν τῷ κόσμῳ, Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ ἐπιφανείς Θεός. Τοῦτον λαοί προσκυνήσωμεν».[1]

Μέ αὐτά τά λόγια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μᾶς καλεῖ ὁ ἱερός ὑμνογράφος νά προσκυνήσουμε τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος, ἄν καί ἀληθινός Θεός, βαπτίστηκε σέ ἕναν μικρό ποταμό, τόν Ἰορδάνη, ἀπό τά ἁγιασμένα, ἀλλά θνητά χέρια τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Ὁ Θεός ὄχι ἁπλῶς κατεβαίνει στήν γῆ, ἀλλά «συγκαταβαίνει», δηλαδή, κατεβαίνει στό ἀνθρώπινο ἐπίπεδο, ἀντιλαμβάνεται, καταλαβαίνει τήν πτώση καί προστρέχει προβαίνοντας σέ ἐνέργειες σωστικές καί πράξεις ταπεινώσεως.

«Θέλοντας νά σώσει τόν ἄνθρωπο πού πλανήθηκε καί ἀπομακρύνθηκε ἀπό τήν ὁδό τῆς σωτηρίας, δέν ἀπαξίωσε νά ντυθεῖ τή μορφή τοῦ δούλου. Καί ἐνῶ εἶναι ὁ Βασιλεύς, ἔσκυψε τό κεφάλι γιά νά βαπτισθεῖ ἀπό τά χέρια ἑνός δούλου Του».[2]

Καί εἴδαμε τήν συγκατάβαση αὐτή τοῦ Χριστοῦ στήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων. Τήν παρακολουθήσαμε στήν περιτομή. Τήν γνωρίζουμε σήμερα στά νερά τοῦ Ἰορδάνου. Ἀκοῦμε τόν Τίμιο Πρόδρομο νά ἀναρωτιέται: «Πῶς φωτίσει ὁ λύχνος τό φῶς; Πῶς χειροθετήσει ὁ δοῦλος τόν Δεσπότη;».

Πρῶτον. Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή.

Ὁ Βασιλεύς τῶν ὅλων, καταδέχεται νά βαπτισθεῖ ἀπό χέρι δούλου.

Ὁ Δημιουργός βαπτίζεται ἀπό τό δημιούργημά Του.

Αὐτός πού μόνο προσκυνεῖται, σκύβει μπροστά στόν ὑπηρέτη Του.

Ὁ Βοσκός σφραγίζεται ἀπό τό πρόβατο.

Ὁ Κριτής τῶν ἀγώνων βραβεύεται ἀπό τόν ἀθλητή.

Καί ὅλα αὐτά γίνονται ὄχι ἀπό ἀδυναμία ἤ ἀνάγκη. Ὁ Χριστός δέν εἶχε ἀνάγκη νά βαπτισθεῖ. Τό ἔπραξε ὅμως ἀπό ἀπέραντη ἀγάπη καί ἄπειρη φιλανθρωπία πρός τόν πλανηθέντα ἄνθρωπο. Βαπτίσθηκε ἀπό τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Βαπτιστή «ἵνα ὁδοποιήσῃ ἡμῖν τήν δι΄ ὕδατος καί Πνεύματος ἀναγέννησιν καί πρός τήν πρώτην ἡμᾶς ἀποκαταστήσῃ»[3] κατάστασιν, δηλαδή, γιά νά μᾶς ἀνοίξει τήν εἴσοδο τοῦ Παραδείσου. Συμπεριφέρεται ὡς δοῦλος, περιβάλλεται τήν ἀσθενή καί πτωχή μας φύση, ταπεινώνεται ὡς τιποτἐνιος θνητός, συγκαταβαίνοντας στά δικά μας δουλικά μέτρα, γιά νά μᾶς καταστήσει βασιλεῖς καί κληρονόμους τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν.

Ὦ! Τί ἀπερίγραπτη ἀγάπη! Ποιός ἄλλος ἔχει τέτοιου μεγέθους ἀγάπη, παρά μόνον ὁ Θεός μας; «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν;»

Δεύτερον. «Ὑπέκλινε κάρᾳ τῷ Προδρόμῳ».

Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή,

ὅπως ἔκλινε καί κατέβηκε ἀπό τόν Οὐρανό,

ὅπως ἔκλινε καί ἔγειρε στή φάτνη ὡς βρέφος,

ὅπως ἔκλινε καί ὑπάκουε στήν Παναγία καί στόν Ἰωσήφ ὡς παιδίον,

ὅπως ἔκλινε τήν κεφαλήν Του στό Ξύλο τοῦ Σταυροῦ.

Καί κλίνει τήν κεφαλή, σήμερα, στά νερά τοῦ Ἰορδάνου, ὄχι μόνο ὡς ὑπόδειγμα ταπεινώσεως καί ἀφάτου συγκαταβάσεως, ἀλλά καί γιά νά ἀκούσει τόν πόνο τῶν ἀνθρώπων. Σκύβει, ὅπως πρέπει νά σκύβουν οἱ ἄνθρωποι γιά νά ἀκούσουν τά προβλήματα τοῦ ἄλλου.

Σκύβει ὁ Χριστός, γιά νά ἀκούσει τούς κτύπους τῆς καρδιᾶς μας,

γιά νά σκουπίσει τά δάκρυά μας,

γιά νά δώσει χείρα βοηθείας.

Σκύβει ὁ Χριστός, γιά νά μᾶς σηκώσει ἀπό τίς πτώσεις μας,

γιά νά μᾶς ἀνακουφίσει ἀπό τούς πόνους,

γιά νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τούς πειρασμούς,

γιά νά μᾶς ἐνισχύσει στίς δυσκολίες.

Πόσο ὡραῖα περιγράφει τήν ἀλήθεια αὐτή μία εὐχή τοῦ Ἁγιασμοῦ, πού θά ἀκούσουμε σέ λίγο: «Κλῖνον, Κύριε, τό οὖς σου καί ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ βαπτισθῆναι καταδεξάμενος».

Τρίτον. Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή, ὅπως ἔκλινε καί ἰάτρευσε τόν ἐκ γενετῆς τυφλό, γιά νά μᾶς δείξει πώς Αὐτός καί μόνον Αὐτός εἶναι τό Φῶς τῆς ζωῆς.

Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή, ὅπως ἔκλινε καί συγχώρεσε τή μοιχαλίδα γυναῖκα, γιά νά ὑποδείξει πώς καί ἐμεῖς πρέπει νά συγχωροῦμε τούς ἄλλους.

Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή, ὅπως ἔκλινε καί θεράπευσε τόν παραλυτικό, γιά νά τονίσει πώς Αὐτός εἶναι ὁ Σωτήρας, πού θέλει νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τήν παραλυσία τῆς ἁμαρτίας, ἀρκεῖ νά τό ζητήσουμε.

Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή, ὅπως ἔκλινε καί ἔθρεψε πέντε χιλιάδες ἄνδρες μόνο μέ πέντε ἄρτους καί δύο ψαράκια, γιά νά μᾶς πείσει ὅτι Αὐτός εἶναι «ὁ Ἄρτος τῆς ζωῆς, ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς», καί ὅτι ὅποιος Τόν λαμβάνει μέσα του ἔχει ζωή αἰώνια.

Κλίνει ὁ Χριστός τήν κεφαλή, ὅπως ἔκλινε καί ἔπλυνε τά πόδια τῶν μαθητῶν, γιά νά μᾶς φανερώσει ποιά εἶναι ἡ πραγματική ἀγάπη πρός τούς ἄλλους.

 

Ἀδελφοί μου,

σήμερα, πού «ὁ Ἄκτιστος ὑπό τοῦ ἰδίου πλάσματος βουλῇ χειροθετεῖται»,

σήμερα, πού «ὁ Προφήτης καί Πρόδρομος (Ἰωάννης) προσέρχεται, ἀλλά τρόμῳ παρίσταται, ὁρῶν Θεοῦ πρός ἡμᾶς συγκατάβασιν»,[4]

ἄς ἑορτάσουμε μέ πνευματικό τρόπο, ὅπως ἀκριβῶς ἀρμόζει σέ τέτοια μεγάλη ἑορτή ταπεινώσεως καί σωτηρίας.

Ἄς δοξολογοῦμε τόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό γιά τήν ἄφατη συγκατάβασή Του καί τήν ἀγάπη Του πρός τόν καθένα ἀπό ἐμᾶς.

Ἄς ἐφαρμόζουμε τίς εὐαγγελικές διδαχές, τίς ὁποῖες πλούσια μᾶς προσφέρει ὁ Θεός μέ τό παράδειγμά Του.

Καί ἄς Τόν παρακαλοῦμε νά μᾶς φωτίζει, νά φωτίζει τή διάνοιά μας, νά φωτίζει τήν ψυχή μας, μέ τό λαμπρό καί θεϊκό φῶς τοῦ προσώπου Του. Ἀμήν.

 

Εὐχέτης πρός Βαπτισθέντα Κύριο

Ο   Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ   Σ Α Σ

Ο  ΣΙΣΑΝΙΟΥ  ΚΑΙ  ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ


[1] Ἐξαποστειλάριον ἑορτῆς

[2] Ὑμνογραφία τῆς ἑορτῆς

[3] Εὐχή Ἀκολουθία Ἁγιασμοῦ

[4] Εὐχή Ἁγιασμοῦ (Σωφρονίου Ἱεροσολύμων)